CẬU BÉ ĐÁNH GIÀY VÀ CHIẾC KHĂN ƯỚT GẤP TƯ.. Tôi gặp cậu bé lần đầu ở góc ngã tư Bàn Cờ – chỗ hay kẹt xe nhất vào giờ tan tầm. Cậu bé nhỏ, đen nhẻm, tóc cháy nắng và đôi dép tổ ong gần như không còn hình dáng. Tay ôm hộp đồ nghề gỗ tự đóng, bên trong lỉnh kỉnh bàn chải, xi đánh, vài miếng giẻ đã bạc màu. Cậu bé hay đứng nép dưới bóng cột điện, khi đèn đỏ bật lên là vội bước tới những chiếc xe hơi, cúi người thật sâu, giọng lễ phép: — Dạ, con đánh giày cho chú một chút nha? Mười ngàn thôi, con làm sạch lắm. Thường thì người ta chỉ lắc đầu. Hiếm ai ngoái lại. Nhưng cậu bé vẫn kiên nhẫn. Không chèo kéo, không níu áo. Có hôm, tôi thấy cậu bé ngồi gục cạnh bồn cây, tay vẫn cầm khăn giẻ mà mắt thì đỏ hoe. Tôi bắt chuyện vào một chiều tháng Mười, trời đổ mưa rả rích. Tôi tấp xe vào mái hiên tiệm sách, thấy cậu bé đứng bên cạnh, run lẩy bẩy, nhưng vẫn cố lau đôi giày cho người đàn ông đang chờ xe ôm. Lau xong, cậu bé không nhận tiền. Chỉ nói: ĐỌC TIẾP DƯỚI BÌNH LUẬN

CẬU BÉ ĐÁNH GIÀY VÀ CHIẾC KHĂN ƯỚT GẤP TƯ..

Tôi gặp cậu bé lần đầu ở góc ngã tư Bàn Cờ – chỗ hay kẹt xe nhất vào giờ tan tầm. Cậu bé nhỏ, đen nhẻm, tóc cháy nắng và đôi dép tổ ong gần như không còn hình dáng. Tay ôm hộp đồ nghề gỗ tự đóng, bên trong lỉnh kỉnh bàn chải, xi đánh, vài miếng giẻ đã bạc màu.

Cậu bé hay đứng nép dưới bóng cột điện, khi đèn đỏ bật lên là vội bước tới những chiếc xe hơi, cúi người thật sâu, giọng lễ phép:

— Dạ, con đánh giày cho chú một chút nha? Mười ngàn thôi, con làm sạch lắm.

Thường thì người ta chỉ lắc đầu. Hiếm ai ngoái lại. Nhưng cậu bé vẫn kiên nhẫn. Không chèo kéo, không níu áo. Có hôm, tôi thấy cậu bé ngồi gục cạnh bồn cây, tay vẫn cầm khăn giẻ mà mắt thì đỏ hoe.

Tôi bắt chuyện vào một chiều tháng Mười, trời đổ mưa rả rích. Tôi tấp xe vào mái hiên tiệm sách, thấy cậu bé đứng bên cạnh, run lẩy bẩy, nhưng vẫn cố lau đôi giày cho người đàn ông đang chờ xe ôm. Lau xong, cậu bé không nhận tiền. Chỉ nói:

— Thôi, giày chú ướt quá rồi, con chỉ lau sạch chứ đâu đánh gì được. Hôm nào nắng, chú ghé lại con làm kỹ hơn.

Tôi sững người. Không vì lời cậu bé nói, mà vì ánh mắt: vừa kiên định, vừa mệt mỏi, và đặc biệt… sạch – một thứ sạch không phải trên đôi tay, mà trong cách cậu bé sống.

Tôi mời cậu bé một ổ bánh mì và lon sữa. Cậu bé ngồi ăn, nhai chậm, lễ phép. Hỏi chuyện mới biết cậu bé tên Tú, mười một tuổi, nghỉ học từ lớp Ba sau khi ba mất vì tai nạn công trình. Mẹ bệnh, nằm một chỗ. Tú đi đánh giày gần một năm nay, lượm thêm ve chai, đêm ngủ ở phòng trọ chung với một chú xe ôm già.

— Con không dám xin ai nhiều. Tụi bạn con hay giành, la lớn, chứ con sợ mấy cô chú giận. Nên con ráng học lau sạch, con có khăn ướt con gấp tư lại cho dễ lau.

Tú mở hộp đồ nghề, cẩn thận lôi ra một bịch khăn ướt nhỏ, loại rẻ tiền. Mỗi miếng đều được gấp tư sẵn, vuông vức như ai đó dạy cho cậu bé sự chỉn chu từ thuở nhỏ.

— Cái này má con dặn: "Làm gì thì cũng phải làm cho sạch, đừng để người ta phải nhăn mặt". Má con tuy nằm một chỗ nhưng khó tính dữ lắm!

Cậu bé cười, khoe hàm răng sún vì tuổi nhỏ và thiếu canxi.

Từ hôm đó, mỗi tuần tôi đều ghé ngang, dúi cho cậu bé một cái bánh, một quyển tập, hay đôi tất sạch. Cậu bé luôn cúi đầu cảm ơn, không bao giờ xin thêm.

Một buổi chiều, khi đang dừng xe chờ đèn, tôi thấy một người đàn ông trung niên – vest bảnh bao, bước ra từ xe hơi, nhìn quanh rồi gọi:

— Ê, thằng nhóc đánh giày đâu rồi?

Tôi định bước tới, thì thấy Tú từ góc hẻm chạy ra. Người đàn ông đưa đôi giày da nâu cho cậu bé, nói:

— Hôm trước con lau giày chú sạch thiệt đó. Về nhà vợ chú khen, tưởng chú mới mua giày. Hôm nay lau kỹ nha. Mười ngàn là quá rẻ rồi, sau này con nhớ tăng giá chút, nghe chưa?”

Tú không nói gì. Chỉ gật đầu, rồi lôi cái khăn ướt gấp tư ra, bắt đầu lau nhẹ như sợ đau lớp da giày.

Tôi nhìn mà thấy tim mình như chùng xuống – trong những vết xi loang màu và mùi nhựa đánh giày ấy, lại có cả sự sạch sẽ hơn cả ánh đèn pha phía trước.

Tối đó, tôi viết vài dòng để nhớ về Tú:

“Có những người đi qua đời ta chỉ bằng một miếng giẻ lau. Nhưng cái cách họ sống – tử tế, chỉn chu, không oán trách – thì để lại cả một thứ ánh sáng dịu dàng, lâu và bền hơn bất kỳ ánh đèn đường nào từng soi qua họ.”